به‌طورکلی حق طلاق با مرد است و زنان نمی‌توانند بدون دلایل موجه و موارد قانونی، تقاضای طلاق از همسرشان را مطرح کنند. به‌این‌ترتیب، اگر خانم هستید و قصد جدایی از همسرتان را دارید، حتماً بادقت فراوان موارد محکمه‌پسند درخواست طلاق زن را بخوانید.
پرداخت‌نکردن نفقه از سوی مرد (ماده 1129 قانون مدنی)
خوشبختانه این روزها اکثر بانوان با حقوق و وظایف خود در زندگی زناشویی آشنایی دارند. تا آنجا که بیشتر زنان می‌دانند نفقه شامل تمام چیزهایی است که به‌واسطه آن‌ها زن می‌تواند زندگی خود را بگذراند. مواردی مثل خانه، لباس، هزینه‌های درمان، خوراک، لوازم خانه و…. که به گفته ماده 1107 قانون مدنی، “نیازهای متعارف زن” محسوب می‌شوند. حال اگر مردی از پرداخت نفقه یا به‌عبارت‌دیگر از فراهم کردن نیازهای متعارف زن خودداری کند، زن می‌تواند از دادگاه تقاضای طلاق کند.
البته قاضی هنگامی به دادخواست طلاق از طرف زن بها می‌دهد که بر مبنای ماده 1129 ق.م یکی از 2 حالت زیر به وجود آید:
1) زن قبلاً درخواست نفقه کرده و اثبات نموده که همسرش از پرداخت نفقه خودداری می‌کند. در اینجا دادگاه، مرد را ملزم به پرداخت نفقه خواهد کرد. اگر مرد همچنان نفقه زن را ندهد و راهی برای اجرای حکم دادگاه وجود نداشته باشد، زن می‌تواند تقاضای طلاق کند.
2) اگر مرد از پرداخت نفقه عاجز باشد؛ یعنی به هر دلیلی مثل فقر و تنگدستی نتواند نفقه همسرش را بپردازد و مانند مورد قبل، زن حکم الزام مرد به پرداخت نفقه را از دادگاه گرفته باشد. به‌این‌ترتیب، اگر نپرداختن نفقه ادامه یابد و هیچ راهی برای الزام مرد نباشد، دادخواست طلاق از سوی زوجه قبول خواهد شد.
دو) ایجاد عسروحرج برای زن (ماده 1130 قانون مدنی)
دومین مورد از مواردی که بدهد، اثبات عسروحرج است. همان‌طور که در مقاله‌ای با همین نام، توضیح دادیم، عسروحرج به معنی به “سختی افتادن” یا “در تنگنا قرارگرفتن” است. به این صورت که اگر شرایطی از سمت مرد به وجود بیاید و ادامه زندگی زناشویی را برای زن سخت و دور از تحمل کند، زوجه امکان طلاق‌گرفتن را خواهد داشت.
می‌پرسید چه چیزهایی جزء عسروحرج محسوب می‌شوند؟ عیناً در ماده 1130 قانون مدنی آمده را می‌خوانید:
ترک زندگی خانوادگی توسط زوج حداقل به مدت 6 ماه متوالی و یا 9 ماه متناوب در مدت یک سال بدون عذر موجه.
اعتیاد زوج به یکی از انواع مواد مخدر و یا ابتلا وی به مشروبات الکلی که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و امتناع یا عدم امکان الزام وی به ترک آن در مدتی که به تشخیص پزشک برای ترک اعتیاد لازم بوده است.
محکومیت قطعی زوج به حبس پنج سال یا بیشتر.
ضرب و شتم یا هرگونه سوءرفتار مستمر زوج که عرفاً باتوجه‌به وضعیت زوجه قابل‌تحمل نباشد. برای اثبات این موضوع و اقدام برای طلاق می‌توانید دادخواست طلاق به علت ضرب‌وجرح را دانلود کرده و آموزش تصویری آن را مشاهده کنید.
ابتلای زوج به بیماری‌های صعب‌العلاج روانی یا ساری (قابل سرایت) یا هر عارضة صعب‌العلاج دیگری که زندگی مشترک را مختل نماید.
در اینجا دانستن دو نکته کلیدی ضروری است: اول اینکه تمام موارد بالا، فقط مصادیق یا نمونه‌هایی از عسروحرج بودند؛ بنابراین اگر موضوعی در ماده 1130 ق.م ذکر نشده باشد و قاضی تشخیص بدهد که آن مورد موجب عسروحرج زن شده، با درخواست طلاق زوجه موافقت می‌کند. دوم اینکه اگر عسروحرج زن ثابت شد، دادگاه مرد را مجبور به طلاق می‌کند؛ اما چنانچه مرد حاضر به طلاق نشد دادگاه حکم جدایی زن از مرد را صادر می‌کند.
سه) داشتن وکالت در طلاق
بارها پیش‌آمده که شنیده‌اید فلان خانم حق طلاق را از شوهرش گرفته است. در واقع این وکالت گرفتن در طلاق است که توسط آن زن می‌تواند از همسرش جدا شود. به عبارت ساده‌تر، مرد به زن وکالت می‌دهد که از سمت او در دادگاه حاضر شود و تمام مراحل طلاق را به‌عنوان وکیل مرد پشت سر بگذراند.
وکالت در طلاق به 2 مشروط و مطلق انجام می‌گیرد. منظور از وکالت در طلاق مطلق این است که مرد، در دفتر اسناد رسمی و ضمن یک سند رسمی، حق طلاق را به زن منتقل می‌کند. در مقابل، وکالت در طلاق به صورت مشروط هنگامی ایجاد می‌شود که مرد به همسرش وکالت می‌دهد تا در صورت بروز برخی شرایط، خودش را مطلقه کند.
“علاوه بر مواد 1129 و 1130 قانون مدنی که به موارد درخواست طلاق از جانب زن اشاره داشته‌اند، بایستی ماده 1119 این قانون را هم بیافزاییم. برحسب ماده اخیر، زن و شوهر حق دارند ضمن عقد نکاح یا یک عقد لازم دیگر همچون صلح، هر شرطی که به اساس ازدواج آنان صدمه نزند را برای طرف مقابل تعیین کنند. با تمام این احوال، مرد می‌تواند هم‌زمان با عقد ازدواج به خانم وکالت بدهد تا در صورت بروز بعضی شرایط نظیر ترک نفقه، وکیل او باشد و از مرد طلاق بگیرد.”
حق طلاق زوجه | حق طلاق زن
بنابراین، یکی از بهترین راه‌های طلاق توسط زوجه، استناد به ماده 1119 قانون مدنی یا شروط ضمن عقدی است که در زمان ثبت عقد نکاح، به وسیله مرد امضا شده است. به عنوان مثال، یکی از بندهای 12گانه شروط ضمن عقد این است که مرد نمی‌تواند بدون رضایت همسر اول، ازدواج مجدد داشته باشد. حال اگر مردی بدون رضایت همسر اولش اقدام به ازدواج کند، همسر اول او می‌تواند با استناد به همین بند، از شوهر خود جدا شود.
مدارک لازم برای درخواست طلاق از طرف زن
اگر خانم هستید و قصد دارید دادخواست طلاق زن از مرد را به دادگاه ارائه کنید، باید مدارک زیر را آماده کنید:
تنظیم دادخواست طلاق از سوی زن
اصل سند ازدواج (قباله ازدواج)
اگر به اصل سند ازدواج دسترسی ندارید، به همان دفترخانه‌ای که عقدتان را در آنجا انجام شده مراجعه کرده و یک نسخه رونوشت از قباله بگیرید.
اگر شوهرتان قبلاً به شما وکالت در طلاق داده، مدارک اثبات‌کننده آن را همراه داشته باشید.
کارت ملی و شناسنامه
هر نوع مدرکی که دلیل موجه زن برای طلاق را اثبات می‌کند، مثل گواهی پزشک قانون مبنی بر بیماری صعب‌العلاج مرد.
تدوین دادخواست به شکل استاندارد و کاملاً حرقه‌ای، موضوع پر اهمیت است که متأسفانه اغلب خانم‌ها به‌راحتی از کنار عبور می‌کنند و همین امر هم باعث شکست آنان در دعوای طلاق خواهد شد.
مراحل درخواست طلاق از طرف زن
پس از اینکه تمام مدارک بالا را آماده کردید، نزد یک وکیل متبحر رفته و از او بخواهید که دادخواست طلاق را تنظیم کند؛ سپس بایستی بر اساس قانون جدید طلاق از طرف زن، مراحل زیر را دنبال کنید:
1. ابتدا باید درخواست طلاق را در سامانه تصمیم ثبت کنید. نشانی اینترنتی سامانه تصمیم طلاق zaman.behzisti.net است.
2. شرکت در جلسات مشاوره‌ای که از سوی سازمان بهزیستی برگزار می‌شود.
3. مراجعه به یکی از دفاتر خدمات قضایی و ثبت دادخواست طلاق از جانب زن
4. ارسال دادخواست به یکی از شعبات دادگاه خانواده
5. ابلاغ جلسه رسیدگی به دادخواست طلاق خانم و تعیین وقت حضور زوجین در دادگاه
6. بررسی دلایل ارائه شده از جانب زن (در اینجا زن باید به قاضی ثابت کند که برای جداشدن از مرد دلایل منطقی و موجهی مثل ترک نفقه به مدت طولانی، دارد)
7. صدور گواهی عدم امکان سازش توسط قاضی (در این گواهی که از سوی قاضی صادر می‌شود، کلیه حقوق مالی و غیرمالی زوجه از جمله حقوق زن در زمان طلاق از سوی زوجه یا زمانی که زن وکالت در طلاق دارد، ذکر می‌شود.)
8. آخرین مرحله از مراحل طلاق از جانب زن، مراجعه به یکی از دفاتر ازدواج و طلاق و اجرای طلاق است.
به‌خاطر داشته باشید که از زمان صدور این گواهی، 3 ماه فرصت دارید که مرحله آخر طلاق را پیگیری کنید. درمورد مدت زمان طلاق از سوی زوجه نیز دقت کنید که هیچ وکیلی نمی‌تواند زمان دقیقی را به شما اعلام کند. چرا که فرایند طلاق از جانب زن، زمان‌بر است و اگر خانم وکیل هم نداشته باشد این مدت، چند برابر بیشتر خواهد شد.